“Živojin Žika Pavlović" Bogdanu Dikliću

Sezona domaćih letnjih filmskih festivala privodi se kraju, upravo završenim Filmskim susretima u Nišu. Glumci i reditelji vraćaju se pripremama jesenje pozorišne sezone i snimanjima, a mnogi od njih dovršavaju započete projekte čekajući Festival autorskog filma (ove godine od 22. novembra do 1. decembra) i zimu. Između Niša i FAF, poslednjih godina na srpskoj festivalsko-filmskoj sceni profilisao se još jedan festival vredan pažnje, prevashodno zahvaljujući velikom radu i entuzijazmu tima ljudi okupljenog oko Leskovačkog kulturnog centra i reditelja Darka Bajića, koji je umetnički direktor festivala. Reč je o Leskovačkom internacionalnom festivalu filmske režije – LIFFE, čije se, ovogodišnje 12. izdanje održava od 18. do 22. septembra, uz značajnu podršku Grada Leskovca, Ministarstva kulture i informisanja i Filmskog centra Srbije.

REŽIJA I REGIONALNI FILM U FOKUSU: LIFFE spada u red mlađih filmskih festivala u Srbiji, a ono što ga čini relevantnim u krugovima filmskih radnika u Srbiji (i šire) jeste dobra profilisanost umetničkog koncepta – festival u prvi plan stavlja umetnost filmske režije. Van granica Srbije LIFFE je takođe primećen, i to pre svega zbog odluke organizatora da misiju festivala zasniva na afirmaciji dela i stvaralaca sa prostora bivše Jugoslavije. Na festivalu se predstavljaju najvrednija ostvarenja sa ex-Yu prostora – dosad je prikazano više od 200 filmova, uz veliki broj srpskih i evropskih premijera. Poseban šmek festivalskoj atmosferi daju brojni rado viđeni gosti iz zemalja bivše Jugoslavije, od filmskih legendi i kultnih autora jugoslovenske kinematografije, do novih zvezda koje tek stasavaju.Poseban pečat festivalu daje glavno proslavljenog sineaste Živojina Žike Pavlovića, a koje se dodeljuje za afirmaciju regionalne filmske umetnosti u svetu. Ovogodišnji dobitnik tog priznanja je glumac Bogdan Diklić, koji je prema rečima organizatora, kao jedan od najeminentnijih glumaca sa ovih prostora, ostavio značajan trag u promociji regionalne kinematografije u svetu, i time zaslužio glavno festivalsko priznanje. Nagrada će biti uručena na svečanom otvaranju. “Velika je čast primiti nagradu Živojin Žika Pavlović i biti predstavnik svih onih koji su zajedno sa mnom radili sve te filmove. Sebe doživljavam kao predstavnika svih reditelja, scenarista, kolega sa kojima sam zajedno igrao u svim scenama, izaslanikom svih scenografa, direktora fotografije, kostimografa, garderobera, klapera, vozača… svih onih koji su zajedno sa mnom bili 44 godine u istom poslu. Bilo bi besmisleno sebe smatrati jedinim zaslužnim za to priznanje, i kad se bolje razmisli – to je i logično. Jednostavno, to je tako”, kaže ovogodišnji laureat Bogdan Diklić. Ovo priznanje ranije je dodeljeno i Slobodanu Šijanu, Draganu Nikoliću, Predragu Mikiju Manojloviću, Velimiru Bati Živojinoviću, Slavku Štimcu, Radetu Šerbedžiji, Lazaru Ristovskom, Emiru Kusturici…

MILOŠ BIKOVIĆ OTVARA LIFFE: Ceremonija otvaranja festivala poseban je događaj za kulturnu javnost grada Leskovca, jer se za tu priliku postavlja crveni tepih ispred Narodnog pozorišta, a publika ovacijama i aplauzom pozdravlja festivalske goste. Filmske projekcije u bioskopu LKC krcate su tokom trajanja festivala, a prateći programi veoma su posećeni. Veliko interesovanje Leskovčana vlada i za tematske izložbe, promocije knjiga i tribinske programe Predstavljamo u krupnom planu, u okviru kojih se kroz razgovor sa gostima prisutni upoznaju sa profesionalnim životom i radom njihovih omiljenih glumaca i reditelja. Ove godine, poziv organizatora da otvori 12. LIFFE prihvatio je Miloš Biković, domaći glumac popularan i van granica Srbije. Ceremonija svečanog otvaranja počeće u sredu, 18. septembra u 19 sati, u Narodnom pozorištu, nakon čega će, u okviru revijalnog filmskog programa, biti prikazan rusko-srpski film Balkanska međa reditelja Andreja Volgina, u kojem glavne uloge tumače Miloš Biković, Milena Radulović, Gojko Mitić i Anton Pampušnjij.

Plodna filmska godina u Srbiji, koja polako uzmiče, pružila je organizatorima filmskih festivala prilično materijala, pa ni LIFFE ne oskudeva domaćim naslovima u takmičarskom programu. Pored Balkanske međe i Kusturičinog filma Pepe, jedan uzvišeni život, koji će biti prikazan van konkurencije, za nagrade za najbolju režiju takmičiće se pet domaćih filmova: Pijavice Dragana Marinkovića, Kralj Petar Prvi Petra Ristovskog, Ajvar Ane Marije Rosi, Šavovi Miroslava Terzića i Delirijum tremens Gorana Markovića.

Pijavice su nastale na osnovu istoimenog književnog dela Davida Albaharija i premijerno su prikazane na ovogodišnjem Festu. Radnja prati pisca Petra Mirića, koji u vreme velike društvene i političke krize u Srbiji zastupa stavove koji ga vode u konflikte sa vodećim političkim režimom. Uloge u filmu tumače Nikola Đuričko, Lazar Ristovski, Iva Mihalić, Marijana Janković, Toni Mihajlovski, Tihomir Stanić i Petar Božović. Kralj Petar Prvi, istorijski je spektakl i rediteljski prvenac Petra Ristovskog. U glavnoj ulozi je Lazar Ristovski, a prate ga Danica Ristovski, Ivan Vujić, Aleksandar Vučković, Radovan Vujović, Svetozar Cvetković, i drugi. Ajvar je premijerno viđen na Palićkom festivalu i prati Vidu i Baneta, bračni par koji već duže vreme živi u Stokholmu. Nakon dolaska u Srbiju, odvija se uigrana koreografija, koja se mnogo puta ponovila u njihovim gastarbajterskim životima. U glavnim ulogama su maestralni Sergej Trifunović i Nataša Ninković. Šavovi su priča sa elementima trilera i melodrame, bave se temom novorođenih beba nestalih iz bolnica. Scenario je inspirisan svedočanstvom krojačice iz Beograda, koja već skoro dve decenije traga za svojim umrlim sinom. U glavnoj ulozi je Snežana Bogdanović, dok ostatak glumačkog ansambla čine Marko Baćović, Jovana Stojiljković, Vesna Trivalić, Dragana Varagić i Pavle Čemerikić. Delirijum Tremens novi je film reditelja i scenariste Gorana Markovića, a snimljen je nakon velikog uspeha istoimene pozorišne predstave u kojoj je glavnu ulogu tumačio bard srpske glume Predrag Ejdus. Nakon njegove smrti, glavna uloga je dodeljena Tihomiru Staniću. Marković je snimio priču o slavnom glumcu koji pomoću alkohola pokušava da izdrži ogroman pritisak života i rada. Nažalost, upada u alkoholno ludilo, završava u bolnici i kroz niz komičnih situacija pokušava da nađe izlaz, družeći se pritom sa bolesnicima iz sobe. Uz Stanića, u glavnim ulogama su Gorica Popović, Anita Mančić, Dragan Petrović, i drugi.

FILMOVI I PREMIJERE IZ REGIONA: U okviru glavnog festivalskog programa biće prikazano devet regionalnih filmskih ostvarenja, osam u takmičarskom programu i crnogorski film Poslednji Yu filmski romantik Radoslava Stanišića, van takmičarske selekcije. Film Sin rediteljke Ines Tanović iz Bosne i Hercegovine, kao i slovenački Glumim, jesam Miroslava Mandića imaće srpsku premijeru upravo u Leskovcu. Sin Ines Tanović otvorio je 25. Sarajevo Film Festival, a u Leskovcu će imati međunarodnu premijeru, 21. septembra u 19 sati. Reč je o njenom drugom dugometražnom igranom filmu u karijeri, koji govori o unutrašnjim problemima usvojenog osamnaestogodišnjaka, ali i o Sarajevu i životnim problemima uopšte. Sin je koprodukcija BiH, Hrvatske, Rumunije, Slovenije i Crne Gore, a nosioci glavnih uloga su Dino Bajrović, Snežana Bogdanović i Uliks Fehmiu. Glumim jesam Miroslava Mandića koprodukcijski je projekat Slovenije, BiH i Hrvatske, i govori o životu i radu profesionalnih glumaca. Publika u Leskovcu moći će još da pogleda i hrvatske filmove Poslednji Srbin u Hrvatskoj Predraga Ličine i Osmi povjerenik Ivana Salaja, ostvarenje Posledice u režiji slovenačkog reditelja Darka Štantea, – Ivana Salatića iz Crne Gore, severnomakedonski Gospod postoji, njeno ime je Petrunija Teone Mitevske, koji je srpsku premijeru imao na ovogodišnjem Palićkom festivalu, i BiH film Sam samcat Boba Jelčića. Brižljivo odabran prateći program Leskovačkog internacionalnog festivala odvija se kroz tribinske, književne i galerijske događaje, koji često u fokusu imaju profesionalni rad Živojina Žike Pavlovića. Promocija nove knjige Sjaj crnog Veljka Radosavljevića u izda-nju FCS, prvi put će biti održana van Beograda u okviru ovog festivala. Reč je o vrednoj studiji koja se bavi fenomenom crnog talasa u istoriji srpskog filma. Autor, za razliku od nekoliko prethodnih knjiga na ovu temu, insistira na širokom umrežavanju srpskog filma istražujući njegove relacije sa srodnim modernističkim filmskim pokretima u svetu. Takođe, u toku trajanja festivala, publika će moći da pogleda izložbu autorke, dr Zoje Bojić Živojin Žika Pavlović, crteži i i slike, koja će biti postavljena u Velikom holu LKC.

D. H. S.